13.000 km² yüzölçümüyle Kastamonu ili, Batı Kardeniz’de oldukça geniş bir coğrafyayı kapsamaktadır.
Güneyde Ilgaz Dağları, kuzeyde Küre Dağları, ilin büyük bölümüne dağlık ve ormanlık bir görünüm vermektedir.
Dağlık alanların dışında kalan kesimler, bu dağlardan inen ırmakların suladığı düzlükler ve yaylalardan oluşur. Dağlarla deniz arasında ise kâh dar, kâh genişleyen bir kıyı şeridi vardır.
Kastamonu, 170 km ile, Karadeniz’de en uzun kıyı şeridi olan ilimizdir.
İlin başlıca doğal güzellikleri ve görülecek yerleri şunlardır:
Ilgaz Dağı Milli Parkı :
Kastamonu’nun, coğrafi olarak güney sınırını oluşturan Ilgaz Dağları, en yüksek tepesi olan Hacet Tepesi ile ( 2600 m ), ildeki en büyük yükseltiyi oluşturur. Flora ve fauna açısından çok zengin bir doğal hayata sahip olan bölge, Milli Park kapsamındadır ve doğal sit alanıdır. Ilgaz Dağı’nda yılın 5 ayı kayak yapılabilmekte ve diğer aylarda bu bölgede doğa yürüyüşleri ve doğa sporları yapılabilmektedir.
Kayak merkezinde, kamuya ve özel sektöre ait çok sayıda otel bulunmaktadır.
Küre Dağları Milli Parkı : Pınarbaşı-Azdavay İlçeleri:
Kastamonu ilini kuzeyden çeviren Küre Dağları, ortalama 2000 metre yükseklikte olup, ilin orta kesimlerinden, kuzeyde Karadeniz kıyısına kadar inmektedir. Küre Dağları’nın önemli bir bölümü, doğal sit kapsamındadır ve Milli Park ilan edilmiştir. Bu bölge, gerek Türkiye’de, gerekse dünyada en önemli doğal koruma alanlarından biridir. Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı ( WWF ) tarafından Avrupa’da acilen korunması gereken 10 sıcak bölgeden biri olarak ilan edilmiştir. Flora ve fauna açısından, sayısız endemik türü ve nesli tehdit altında olan türü barındırmaktadır. Küre Dağları Milli Parkı 2012 yılında Avrupa’da seçkin korunan alanları simgeleyen PAN Parks sertifikasını almaya hak kazanmıştır.
Milli Park sınırları içinde, sadece girilmesine izin verilen bölgelerde doğa turizmi ve doğa sporları yapılabilmektedir. Küre Dağları bölgesinde ziyaret edilebilecek en önemli yerler şöyle sıralanabilir:
Devrekâni çayının oyduğu derin kanyon, hem Azdavay, hem de Pınarbaşı’nda, doğa ve macera sporu tutkunları için eşsiz imkanlar sunmaktadır. Bu kanyonun derinliği, 1200 metreye kadar ulaşmaktadır ve sadece profesyonel sporcuların geçmesine uygundur. Kanyonun Azdavay bölgesindeki kısmı “Çatak Kanyonu” Pınarbaşı bölgesindeki kısmı ise “Valla Kanyonu” olarak bilinir. Pınarbaşı ilçesindeki “Ilgarini Mağarası”na, hafif zorlukta bir yürüyüşle ulaşılabilmektedir. Mağaranın içinde Bizanslılar’dan kalma mezar, şapel,vd. kalıntılar görülebilir.
Pınarbaşı ilçesinde ayrıca, “Horma Kanyonu” ve buradan dökülen suyun oluşturduğu doğa harikası “Ilıca Şelalesi” vardır. Kolay bir yürüyüşle ulaşabileceğiniz bu eşsiz ortamda, suda yüzebilir, ateş yakmadan piknik yapabilirsiniz.
Devrekâni ilçesi :
Kastamonu’nun en ormanlık bölgelerinden birinde yer alan bu şirin ilçede, Beyler Baraj Gölü, Balıklı Göl ve Yaralıgöz orman mesire yeri, görülecek doğal güzellikler arasındadır.
Tosya İlçesi :
Kastamonu’nun güneydoğusunda yeralan bu güzel ilçe, merkeze 18 km uzaklıktaki orman içinde yer alan doğa harikası Dipsiz Göl ile, mutlaka görülmeye değerdir. Dipsiz Göl’de 32 yatak kapasiteli bir konaklama tesisi mevcuttur.
Daday İlçesi :
Kastamonu’nun en büyük ilçelerinden biri olan Daday, geniş ova ve düzlükleri ve yüksek çam ormanlarıyla çok değişken bir coğrafyaya sahiptir. Bu çeşitlilik içinde, baraj gölleri, Ballıdağ orman içi dinlenme yeri ve muhtelif atlı turizm merkezleri, görmeye değer yerler arasındadır.
Bu merkezde konaklayabilir, atla doğada uzun geziler yapabilirsiniz.
Araç İlçesi:
Kastamonu’nun bu küçük ve şirin ilçesi, 800 metreden başlayan ve 1600 metrelere çıkan farklı yüksekliklerdeki yemyeşil yaylalarıyla, yayla turizmi için ideal imkanlar sunmaktadır. İlçe merkezine çok yakın mesafede yer alan “Sıragömü” yaylasında her yıl coşkulu kalabalıkların katıldığı festivaller düzenlenir. Bu yaylalarda eskiden hayvanlarını otlatmak için yazın yaylaya çıkan köylülerin barınması için yapılmış olan kütük evlerden oluşan “oba”lar, günümüzde işlevsizdir ve ekoturizm için çok elverişli bir potansiyel oluşturmaktadır.
İnebolu İlçesi :
Kastamonu’nun bu çok eski tarihe sahip şirin kıyı ilçesi İnebolu, Rum mimarisini yansıtan tamamen kendine özgü enfes ahşap evleri, taş kiremit ( arduvaz ) örtülü çatıları, geniş sahil şeridi ve kumsalıyla, başlı başına bir mimari ve doğa harikasıdır ve mutlaka görülmeye değer.
Abana İlçesi :
Karadeniz’e 11 km’lik kıyısıyla, gerek Kastamonu’nun, gerekse tüm Karadeniz’in en güzel kumsal sahil şeritlerinden birini oluşturan Abana, 1950’lerden bu yana, önemli bir tatil beldesi olma özelliğini sürdürmüştür. Dağların ve yeşilin, kıyıda denizle kucaklaştığı bu belde, ilginç kaya oluşumları, ince kumlu kumsalları, taze balıkları, sayısız turistik tesisleriyle özellikle yaz aylarında görülmeye değerdir.
Cide İlçesi :
Kastamonu’nun merkeze en uzak ilçelerinden biri olan Cide, ( 148 km ) 11 km kesintisiz plajı, Gideros, Aydos, Denizkonak, Uğurlu, Çayyaka, Akbayır ve İlyasbey sahilleri ile denize girmeye son derece elverişlidir. Ayrıca Küre Dağları’nın denizle buluşması, maviyle yeşilin kucaklaştığı harika bir doğa cümbüşü yaratmaktadır.
Çatalzeytin İlçesi :
Maviyle yeşilin kaynaştığı bir başka belde olan Çatalzeytin’de, Tarihi liman olan Ginolu koyu, eşsiz güzelliktedir